Dzień Kobiet jest w dalszym ciągu dość powszechnie kultywowanym świętem w Polsce. Wiąże się on zazwyczaj z wręczaniem kobietom drobnych upominków przez płeć przeciwną lub też większych prezentów – przez partnerów życiowych. Czasem kobiety mogą też liczyć na goździka lub inny drobny prezent od instytucji, takich jak np. pracodawcy. W tym roku prezent kobietom podarował także Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej wraz z Zarządem UEFA. Mianowicie od sezonu licencyjnego 2024/2025 wszystkie kluby Ekstraklasy zostaną zobowiązane do wspierania rozwoju piłki nożnej kobiet m.in. poprzez prowadzenie zespołu seniorskiego lub młodzieżowego w oficjalnych rozgrywkach klubowych PZPN piłki nożnej kobiet. Po raz pierwszy w historii piłkarstwa w Podręczniku Licencyjnym podkreślono, że system licencyjny ma na celu m.in. propagowanie uprawiania oraz rozwój piłki nożnej kobiet.
Prezent od PZPN i UEFA
Wymóg wspierania rozwoju piłki nożnej kobiet został nałożony na kluby w drodze „Podręcznika Licencyjnego dla Klubów Ekstraklasy na sezon 2023/2024 i następne”, a wdrożenie tego postanowienia inicjuje UEFA. Jak wynika z art. 21 Regulaminu Licencyjnego UEFA (UEFA Club Licensing and Financial Sustainability Regulations Edition 2022 z 25 stycznia 2023 r.) europejski związek klubów piłkarskich zobowiązał kluby ubiegające się o licencję umożliwiającą uczestnictwo w Rozgrywkach Klubowych UEFA do wspierania kobiecej piłki nożnej, poprzez wdrażanie środków i działań mających na celu dalszy rozwój, profesjonalizację i popularyzację kobiecej piłki nożnej, takich jak:
a) zgłoszenie zespołu seniorskiego lub drużyny młodzieżowej w oficjalnych rozgrywkach;
b) udzielanie wsparcia zrzeszonemu kobiecemu klubowi piłkarskiemu;
c) organizowanie innych kobiecych inicjatyw piłkarskich określonych przez UEFA.
Tożsamy zakres zobowiązania klubów do wsparcia rozwoju piłki nożnej kobiet wprowadzony został przez rodzimy Podręcznik Licencyjny. Mianowicie kluby ubiegające się o licencję na grę w Ekstraklasie od sezonu 2024/2025 będą zobowiązane do wprowadzania rozwiązań i wspierania aktywności nakierowanych na rozwój, profesjonalizację oraz popularyzację piłki nożnej kobiet, takich jak:
a) prowadzenie zespołu seniorskiego lub młodzieżowego w oficjalnych Rozgrywkach Klubowych PZPN piłki nożnej kobiet;
b) wspierania stowarzyszonego klubu kobiecego;
c) organizację turniejów, szkoleń lub innych wydarzeń popularyzujących piłkę nożną kobiet wskazanych lub organizowanych przez PZPN.
Sankcje za brak spełnienia kryterium
PZPN nadał obowiązkowi wspierania rozwoju piłki nożnej kobiet kryterium obowiązkowe „B”, co oznacza, że jeżeli klub nie spełni tego kryterium, będzie podlegał środkom kontroli PZPN. Jednak nadal ma prawo otrzymać licencję do występowania w rozgrywkach Ekstraklasy i rozgrywkach prowadzonych przez UEFA. Wśród wskazanych środków kontroli, jakim mogą podlegać kluby niespełniające ww. wymogu, należy wyszczególnić zakaz transferów, ograniczenie możliwości uprawniania nowych zawodników, obowiązek zapłaty określonej kwoty pieniężnej (w kwocie od 5.000 do 1.000.000 PLN) lub pozbawienie klubu punktów w rozgrywkach w wymiarze od 1 do 10 punktów. Należy zauważyć, że PZPN i tak dał polskim klubom dłuższy czas na dostosowanie się do wsparcia kobiecej piłki nożnej aniżeli wynika z Regulaminu Licencyjnego UEFA. Zgodnie z regulacjami UEFA, kluby uczestniczące w rozgrywkach UEFA są zobowiązane do wspierania kobiecej piłki nożnej (przez wymienione wyżej środki) od 1 czerwca 2023 r. Kluby polskiej Ekstraklasy będą do tego zobowiązane natomiast od sezonu 2024/2025.
Kluby Ekstraklasy, które chcą uniknąć opisywanych sankcji, powinny już teraz rozpocząć przygotowania do spełnienia wskazanego kryterium np. poprzez zawarcie odpowiednich umów o współpracy z istniejącymi klubami piłki nożnej kobiecej lub też poprzez założenie własnego seniorskiego lub młodzieżowego zespołu piłki nożnej kobiet i zgłoszenie go do oficjalnych rozgrywek klubowych prowadzonych przez PZPN. Część klubów zawczasu podejmuje odpowiednie działania i zawiera umowy o współpracy z istniejącymi klubami piłki nożnej kobiet. Rozwiązanie to podyktowane jest posiadaniem przez funkcjonujące już drużyny piłkarstwa kobiecego odpowiedniego doświadczenia i wiedzy w zakresie specyfiki piłki nożnej kobiet, a tworzenie własnej sekcji piłki nożnej kobiet od podstaw może być czaso- i kosztochłonne.
Dalsza popularyzacja piłki nożnej kobiet
Aktualnie piłka nożna kobiet nie cieszy się w Polsce dużym zainteresowaniem. Jednak PZPN aktywnie działa, aby rozszerzyć zainteresowanie piłką nożną kobiecą wśród społeczeństwa. Jednym z kroków mających na celu popularyzację tego sportu było zaprezentowanie w ostatnim czasie strategii piłki nożnej kobiet na lata 2022-26, który jest pierwszym dokumentem w historii polskiego futbolu dot. piłkarstwa kobiecego. Jak podkreśla PZPN, jego implementacja i realizacja kluczowych założeń mają przyczynić się do zdynamizowania rozwoju kobiecego futbolu w naszym kraju. W ostatnim czasie w Europie widać jednak coraz większe zainteresowanie tą dyscypliną. Warto zauważyć, że mecze w Lidze Mistrzyń ogląda na żywo nawet ponad 90 tys. osób (mecz FC Barcelona vs VFL Wolfsburg z 22 kwietnia 2022 r. podczas którego występowała nasza reprezentantka, Ewa Pajor).
Pomysł UEFA, kontynuowany przez PZPN, należy ocenić pozytywnie z punktu widzenia rozwoju piłkarstwa kobiecego w Polsce. Kto wie, może i u nas za jakiś czas mecze piłki nożnej kobiet zapełnią Stadion Narodowy.
Bartosz Ulczycki – prawnik DGTL